Personeelsdossier Odilon Stappers
Deze keer zetten we de schijnwerpers op één van de archiefstukken in het documentatiecentrum. Het gaat om het personeelsdossier van Odilon Marie Georges Stappers (°1894), een vrij goed gevulde map met bovendien een opvallende boodschap in potlood op het schutblad “gedood tijdens bombardement op 10-5-40 te Vroenhoven”. Achter deze korte mededeling gaat echter een heus drama schuil.
Het kleine Vroenhoven in Limburg is in feite de plaats waar 75 jaar geleden de Tweede Wereldoorlog begon voor ons land. Er bevond zich immers een brug over het Albertkanaal , een belangrijke verdedigingslinie voor het Belgische leger. De brug te Vroenhoven lag bovendien op de hoofdweg tussen Maastricht, Tongeren en Brussel. Er werd door de Duitsers dus alles op alles gezet, tot de inzet van zweefvliegtuigen toe, om ze onbeschadigd in handen te krijgen in de eerste minuten van de inval. De Belgische bezetting van de brug probeerde ze nog op te blazen, maar de Fallschirmjäger waren ze te snel af.
Jammer genoeg kwam ook het zeskoppige gezin van douanier Odilon Stappers in gevaar. Odilon was in 1920 bij de administratie gekomen en had zes jaar later Vroenhoven als standplaats gekregen. We weten uit zijn personeelsdossier dat hij ruim 6,5 jaar legerdienst heeft vervuld en hij wordt beschreven als een “groot oorlogsinvalide”. Odilon zou tijdens zijn dienstjaren bij onze administratie overigens regelmatig te kampen krijgen met gezondheidsproblemen. Hij huwde met Beatrix Onclin en tussen 1923 en 1931 werden er vier kinderen geboren. Het gezin Stappers woonde in 1940 aan de Maastrichtersteenweg, niet zo ver van de geviseerde brug.
Op 10 mei 1940 sloeg de familie Stappers - zoals zovelen die dramatische dagen - op de vlucht, maar ze geraakten eigenlijk niet ver. In het nabijgelegen Riemst gingen ze samen met enkele andere families en een paar Belgische soldaten schuilen in de kelders van een café langs de hoofdweg… en daar werden ze ’s avonds door het noodlot ingehaald. Het café bevond zich aan een kruispunt dat door de Duitse luchtmacht werd geviseerd om de aanvoer van Belgische versterkingen te bemoeilijken. Een bom trof vol de trappenhal en de kelder stortte gedeeltelijk in. De balans was zwaar: tien mensen uit Vroenhoven en enkele soldaten vonden er de dood. Bij de familie Stappers werden Odilon en drie kinderen (Isidoor, Marie-José en René) gedood. Enkel de moeder en een dochter konden uit de kelder komen.
Het D&Amuseum beheert op dit ogenblik overigens een kleine 6.000 personeelsdossiers. Ongeveer één derde van de vragen die aan het het D&Amuseum worden gesteld zijn vragen van mensen die aan genealogie doen. De dienststaten van voorouders-douaniers leveren vaak nogal wat puzzelstukken op voor de familiegeschiedenis, wat het een belangrijk onderdeel van onze publiekswerking maakt.