Wanneer je diamanten juwelen koopt, spendeer je meteen een groot bedrag en wil je waar voor je geld, dat is logisch. Jammer genoeg krijgt men af en toe te maken met oplichterij. Om zeker te zijn, kun je zelf al enkele testjes doen:
a) de mist-test: adem even op de diamant zodat er een mist op de steen komt te liggen. Wanneer die mist niet meteen optrekt, heb je waarschijnlijk met nep te maken.
b) de transparantie-test: wanneer je een echte diamant tegen een krant houdt kan je niets lezen – bij een onechte zijn de letters duidelijk leesbaar.
c) de ultraviolet-test: bij ultraviolet licht projecteert de echte diamant een blauwe kleur – valse diamanten geven geen blauw licht. Maar, ook een steen van zeer hoge kwaliteit projecteert geen blauw licht !
Het spreekt vanzelf dat deze testen niet 100% betrouwbaar zijn. Daarom dat onze administratie bij zijn controles meer wetenschappelijk te werk dient te gaan.
In het begin werkte onze opsporingsinspectie met een pen gevuld met een vloeistof die er uit zag als Chinese inkt. Er werd voorzichtig een streepje over de diamant getrokken – veranderde dat streepje in een stippellijn dan betekende dit dat je met een vals specimen te maken had. Wanneer men echter de chemische diamant (zirkoon) inwreef met een soort doorschijnende nagellak, reageerde de met de diamantpen getrokken streep alsof het om een echt exemplaar ging. Onbetrouwbaar dus…
Begin de jaren tachtig werd een toestel aangekocht de ‘ presidium gem tester’. Binnenin het toestel bevinden zich twee thermometers, want echte diamant geleidt bijzonder goed de warmte. Heb je te doen met een echte steen, dan wijst de pijl op het scherm groen aan, bij een valse rood. Gewoonlijk werd het toestelletje eerst even getest voor gebruik door de de pen (met een zeer fijn metalen staafje aan het uiteinde) op de twee metaalkleurige knoppen te drukken. Bij het aanraken van de blinkende knop (test diamond) moest de meter naar groen wijzen, bij de dof gekleurde knop (test simulant) naar rood. Opgelet: soms is een steentje erg klein en wordt het moeilijk om de klemmetjes waarmee de steen wordt vastgezet, niet te raken. Raak je die toch met de pen, dan wijst de meter onherroepelijk echte diamant aan! Juist mikken was dus de boodschap!
Dergelijk toestel werkte redelijk performant en werd ongeveer een vijftiental jaren door onze diensten met succes gebruikt. Op vraag van de toenmalige Rijkswacht gingen we met ons apparaat zelfs daar in beslag genomen steentjes testen. Die wetsdienaars beschikten immers niet over een dergelijk toestel. Tegenwoordig gebruikt onze opsporing nog steeds een soortgelijk toestel maar dan in pen-vorm, met het scherm op de zijkant van het toestel.