Nationaal Museum van Douane en Accijnzen

24e IACM Conferentie Wenen

Naar jaarlijkse gewoonte stond eind september de IACM Conferentie en General Assembly op het programma, ditmaal in Wenen. Ons museum vaardigde hier zoals steeds twee vertegenwoordigers af. In totaal telden we dit jaar 28 deelnemers aan de conferentie, gespreid over delegaties uit 13 landen. De officiële aftrap werd gegeven door IACM-president Henri Nimax en Hans-Georg Kramer, de directeur-generaal van de Oostenrijkse douane.

Aansluitend werd er een geleid bezoek gebracht aan het Oostenrijkse douanemuseum. Het was een aangename verrassing dat het internationale gezelschap werd rondgeleid door Ferdinand Hampl. Ferdinand is niet alleen een voormalige kolonel van de Oostenrijkse Zollwache, maar ook de oprichter en bezieler van het museum in Wenen. Bovendien stond hij in de jaren 1990 met onze eigen Marcel Buyst mee aan de wieg van de IACM.

De collectie is door de jaren opgebouwd en omvat thans ruim 1.000 stukken. Een aanzienlijk deel daarvan wordt getoond in de opstelling die sinds oktober 2012 is gehuisvest in het douanekantoor te Wenen. Naast een grote verzameling historische uniformen en wapens zijn er uiteraard nog heel wat andere interessante stukken te bekijken uit het rijke verleden van de douane in Oostenrijk. De oorspronkelijke verzameling in het museum stond bijna uitsluitend in het teken van de geunifomeerde Zollwache die na de val van het IJzeren Gordijn in 1989 en de groei van de Europese Unie aan belang verloor en die in 2004 werd opgeheven. Intussen zijn er echter ook meer recente zaken opgenomen, zoals een aantal door de Oostenrijkse douane in beslag genomen objecten i.v.m. CITES. Momenteel wordt de collectie beheerd door Helmut Gram die overigens organisator/gastheer was voor de 24^ste IACM conferentie.

Op donderdag stond de IACM- Conferentie op het programma en vrijdag was het de beurt aan de jaarlijkse General Assembly. Beide vonden plaats in de Bundesfinanz-Akademie, op een boogscheut van het hotel.

Tijdens de conferentie staan er traditioneel een aantal interessante presentaties op de planning en het was dit jaar niet anders. Onze Nederlandse collega Wim Van Es sneed met “History of an artefact” het thema van deze conferentie aan. Daarop volgden Ni Yun met een aantal doelstellingen van het Chinese Douanemuseum en Bob Murtaugh lichtte o.a. een tentoonstellingsproject toe van de National U.S. Customs Museum Foundation. Daarna werd de vernieuwingsoperatie van de website van IACM toegelicht. Om af te ronden kregen we een preview door Maria Moser van de 25^ste IACM conferentie in Lugano, Zwitserland. Die zal in het teken staan van “Customs museums – between the past and the present”.

Tijdens de General Assembly van IACM op vrijdag gaven de president en de penningmeester een stand van zaken van het afgelopen werkingsjaar. Frans Fox (NL) stond stil bij de jaarlijkse conferentie van ICOM in Milaan, waar hij o.a. optrad als vertegenwoordiger voor IACM. Daarop volgde de hoofdbrok van de General Assembly met de uitvoerige bespreking van de grondig herwerkte statuten van onze organisatie. Na enkele aanpassingen werd het voorstel definitief goedgekeurd en kon er een punt worden gezet achter drie jaar voorbereiding.

Kortom, het was weer een goedgevulde conferentie met een boeiende uitwisseling van ideeën en projecten en op de General Assembly werd de basis gelegd voor de werking van IACM op langere termijn.

Actua

Erfgoeddag: 24/4/22

Erfgoeddag maakt school’ is dit jaar het thema van Erfgoeddag en daar speelt het D&A-museum graag op in. Op zondag 24 april om 10 u gaat de bel en ben je welkom voor een bezoek aan de thema-tentoonstelling ‘Van knappe koppen en scherpschutters…’. Uiteraard kan je van de gelegenheid gebruik maken om ook onze vaste opstelling (nog eens) te verkennen. Op eigen tempo of met een woordje uitleg van één van onze gepassioneerde gidsen: die keuze is aan jou. Lukt het die dag niet? De thematentoonstelling loopt nog tot 31 december 2022.

Bezoek Femke Roobol

Op 29 maart 2022 kwam de Nederlandse auteur Femke Roobol met haar partner helemaal uit Noord-Holland voor een bezoek aan het D&Amuseum. Femke heeft intussen al negen historische romans op haar naam staan die zich afspelen tijdens uiteenlopende periodes in de Europese geschiedenis. Momenteel werkt ze aan een verhaal dat wordt gesitueerd in het Belgisch-Nederlandse grensgebied tijdens de Eerste Wereldoorlog. Wij konden haar de nodige uitleg geven over het grensgebeuren in die moeilijke oorlogsjaren. Met onder andere de problematiek van de voedselvoorziening, het oversmokkelen van oorlogsvrijwilligers of illegale poststukken en heel wat spionageactiviteiten zijn er potentieel natuurlijk wel wat bouwstenen voor een boeiende volgende roman.

Groepsbezoeken

"De aanvragen voor rondleidingen blijven vlot binnenkomen in het D&Amuseum. De coronamaatregelen - zoals de mondmaskerplicht - worden bovendien vanaf 7 maart 2022 afgebouwd.

Grotere groepen willen we voorlopig evenwel nog altijd opsplitsen, zoals we dat o.a. bij deze gidsbeurten voor het Stedelijk Lyceum LO uit Antwerpen op 17 maart hebben gedaan."

GrensPark Kempen-Broek

Op 28 februari ontvingen we Klara Hermans in de museumruimte. Zij is een medewerkster van het GrensPark Kempen-Broek in het noorden van Limburg. Ze werken daar aan een project rond historische smokkelactiviteiten in de grensstreek tussen Bocholt, Kinrooi en Weert en ze was op zoek naar achtergrondinformatie en bruikbaar beeldmateriaal.

Vanuit het D&Amuseum ondersteunen we uiteraard met veel plezier initiatieven om het grenserfgoed in de kijker te zetten.

Pensioen Ann

"Na ruim een kwart eeuw als bestuurder bij het D&Amuseum en als hoofdredacteur van het personeelsblad De Schakel ligt ook voor Ann Van Puymbroeck de welverdiende pensionering in het verschiet.

Op 1 februari 2022 namen we dan ook de gelegenheid te baat om haar gepast te bedanken voor haar jarenlange inzet. Voorzitter Sabine De Schryver overhandigde een flinke bos bloemen en conservator Francis Huijbrechts volgde met een cadeaubon in naam van alle collega’s. Het is evenwel geen definitief afscheid want Ann gaf aan dat ze alvast voor het D&Amuseum nog wel een rol als vrijwillige kracht ziet zitten."

Schoolbezoeken 2021-2022

De hoge corona-piek belet niet dat nogal wat bezoekers hun weg vinden naar het D&Amuseum. We proberen hen natuurlijk zo veilig mogelijk op te vangen.

De afgelopen weken konden we o.a. scholengroepen uit Anderlecht, Sint-Niklaas en Antwerpen verwelkomen en de komende maanden staan er onder meer nog schoolbezoeken uit Gent, Halle, Genk en Mechelen op het programma.

Heropening van het D&A-museum

Vanaf 1 oktober 2021 kunnen we de rondleidingen in het D&A-museum hervatten!

Corona is evenwel nog niet de wereld uit en we doen er alles aan om de veiligheid van onze bezoekers en medewerkers te vrijwaren. Voor de heropening zijn er dus een aantal richtlijnen die we in acht blijven nemen. Het gaat onder andere over het dragen van een mondmasker door onze gidsen en de bezoekers, het gebruik van handgel of het bewaren van voldoende afstand.

Er moet tevens een afspraak worden gemaakt voor elk bezoek, dus niet enkel voor groepen maar ook voor individuele bezoekers. Wij kunnen u dan tevens meer informatie geven over de regels die op dat ogenblik van toepassing zijn.

En nu voor echt

"Het D&Amuseum heeft op 1 oktober - eindelijk weer - twee schoolgroepen kunnen opvangen, waarmee we onze publiekswerking dus voluit hebben hervat in samenwerking met communicatie-ambtenaar Sara Van Cotthem.

Het bezoek verliep vlekkeloos...en het deed deugd.

Het ging om jongeren die een 7de jaar Maatschappelijke Veiligheid volgen bij Avant Provinciaal Onderwijs Antwerpen en het is meteen een goede illustratie van de educatieve rol die het D&Amuseum vervult voor de AAD&A.

Generale repetitie

Als een soort van “generale repetitie” voor onze heropening in oktober bezocht de familie Honoré uit Harelbeke op 18 september als eerste (kleine) groep het D&Amuseum.

Toeval, maar wel gepast dat we net de familiebubbel van een douanier als eerste groep over de vloer krijgen na de langdurige sluiting omwille van de COVID-19 pandemie.

Heropening Museum

Na een beslissing van het Directiecomité van de FOD Financiën kan het D&A-museum) na 18 maanden de deuren weer openen voor bezoekers. Aanvankelijk nog enkel op afspraak en “met inachtneming van de sanitaire maatregelen die in de regio gelden”.

We gaan op 1 oktober 2021 opnieuw van start met onze gidsbeurten voor scholen en andere groepen, maar er blijven nog wel enkele coronarichtlijnen van toepassing. Intussen hebben onze medewerkers daarom al enkele aanpassingen in de museumruimte doorgevoerd, zoals het plaatsen van pompjes voor handgel.

Stevigny

Radio 2 Limburg "Mysteries" stond begin augustus in het teken van de grens, met allerhande smokkelverhalen uit heden en verleden. Onze conservator Francis gaf toelichting bij Emile Stévigny, controleur van Directe Belastingen, Douane en Accijnzen in Maaseik die zelf ging smokkelen, weliswaar in heel speciale omstandigheden.

Lees er hier meer over of lees en beluister meer fascinerende smokkelverhalen die in de aflevering aan bod kwamen: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/08/02/mysteries-ontrafeld-de-strafste-smokkelverhalen-uit-limburg-vro/

Welkom Sara

Op 5 augustus 2021 konden we kennismaken met Sara Van Cotthem, de nieuwe communicatieambtenaar van de AAD&A Antwerpen. Net als bij haar voorgangers zal het D&Amuseum nauw met haar gaan samenwerken, onder meer tijdens de bezoeken van buitenlandse collega’s en bij de educatieve pakketten die door de AAD&A in Antwerpen worden aangeboden. Sara kreeg van Bruno trouwens prompt de nieuwe badge van het D&Amuseum aangeboden.

Ann gehuldigd

Naar aanleiding van de Internationale Douanedag op 26 januari 2021 werden naar jaarlijkse gewoonte door administrateur-generaal Kristian Vanderwaeren medailles uitgereikt aan enkele verdienstelijke ambtenaren van de AAD&A.

Bij de 11 genomineerde collega’s is ook ons aller Ann Van Puymbroeck. Zij wordt niet alleen gehuldigd omwille van haar jarenlange werk als hoofdredacteur van het personeelsblad De Schakel maar ook omwille van haar inzet als bestuurslid van het D&Amuseum en dat intussen al sinds 1994.

Proficiat Ann, dubbel en dik verdiend!"

Marlies verlaat het korps

"Na een lange carrière bij de Douane en Accijnzen - die ze afsloot als stafmedewerker in het D&Amuseum - hangt Marlies Van Tichelen op 1 oktober 2020 haar uniform definitief aan de haak.

Dat wilden we niet zomaar voorbij laten gaan en een aantal collega’s konden erbij zijn toen Marlies van regiodirecteur Sabine de Schrijver een attentie overhandigd kreeg. Omwille van de corona-maatregelen moest dat uiteraard wel met de nodige afstand en een mondmasker gebeuren.

Het is ook geen afscheid tout court want Marlies heeft al aangegeven dat ze actief wil blijven in de museumwerking, maar dan als vrijwilligster. We kunnen haar inzet, kennis en ervaring alvast goed gebruiken."

“Thomas & Friends” op het foute spoor?!

Het bestrijden van namaak en piraterij is een van de taken van de AAD&A. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat er in de periode rond Sinterklaas en Kerstmis extra veel nagemaakt speelgoed in beslag wordt genomen door onze collega's. Lees hier meer over deze "originele" interpretatie van Thomas De Trein.

Parlementair bezoek

Naar aanleiding van een werkbezoek aan de AAD&A in de haven van Antwerpen kwam een delegatie vanuit de parlementaire commissie financiën met onze Administrateur-generaal Kristian Vanderwaeren op 10 januari 2020 ook even langs in het D&Amuseum.

Vrijwilligers gezocht

Wie heeft er vrije uurtjes over om het team van het D&A-museum onbezoldigd een handje te helpen?

We zoeken (oud-)collega’s met diverse talenten die geïnteresseerd zijn in bijvoorbeeld opzoekingswerk, het schrijven van teksten, het inventariseren of conserveren van documenten, boeken en objecten.

Mail gerust naar da.museum.antwerpen@minfin.

fed.be of bel naar 0257/78000